2020 was een jaar van verhalen. En waar verhalen zijn, zijn helden. Maar een held heeft iets ongemakkelijks. Waarom we hardwerkende zorgmedewerkers maar ook onze organisaties beter niet tot helden kunnen bombarderen…
Zo langzamerhand weet iedere organisatie hoe belangrijk storytelling is: persoonlijke, samenhangende, concrete en authentieke communicatie. Maar wat nog niet iedereen zich realiseert: uiteindelijk gaat het niet om het verhaal dat je vertelt, maar om het verhaal dat je bént. En een goed verhaal zijn is oneindig veel moeilijker dan een goed verhaal hebben en vertellen.
Ik moet je bekennen dat ik geen fan (of follower) ben van Famke Louise. En toch heeft ze deze maand mijn hart een beetje gestolen. Zij én IC-arts Diederik Gommers. Hun gesprek bij Jinek op 22 september is een ijzersterk voorbeeld van de stelling dat luisteren een gedragsveranderende interventie kan zijn. Oordeelloos luisteren, wel te verstaan…
Waarom is aandacht voor verhalen in organisaties ook in deze ingewikkelde coronatijd zo belangrijk? Omdat mensen juist in een ingewikkelde tijd verhalen vertellen en behoefte hebben aan verhalen. We zijn nu eenmaal zingevende wezens. Bekijk de vlog over de toegevoegde waarde van storylistening in deze tijd.
“Ik ben helemaal klaar met luisteren!” mailde een teamleider me. “Al dat gezeur en gemopper.. Mensen moeten soms gewoon doen wat ze móéten doen!”
Ik begrijp het. Maar niet meer luisteren is ook niet meer leren. Er zit zoveel wijsheid in onderstroomverhalen – daar kún je als organisatie niet zonder!
Wereldwijd is het bedroevend gesteld met employee engagement: de emotionele verbinding van medewerkers met de doelen van hun organisaties, waardoor ze bereid zouden zijn ‘die extra, niet verplichte meter’ te maken. Hele (kostbare) programma’s worden ervoor opgetuigd. Want employee engagement maakt ook het verschil tussen succesvolle en minder succesvolle organisaties. Maar waarom moeilijk (en duur) doen als het ‘gemakkelijk’ kan?
Wat er gebeurt als het formele bovenstroomverhaal niet matcht met de onderstroom (de ervaringen, beleving en emoties van mensen), zagen we eind 2019 tijdens onze reis door Chili. Het had geleid tot heftige protesten. In organisaties zal de revolutie niet snel uitbreken wanneer onder- en bovenstroom niet congruent zijn. Maar ook daar is het een giftige cocktail…
Er is een groot verschil tussen interviewen en verhalen verzamelen. Waar de interviewer over oneindig veel vragen beschikt, beschikt de verhalenverzamelaar maar over een handje vol. En waar de interviewer na afloop van een gesprek zegt ‘Hier kan ik wel een mooi verhaal van maken’, loopt de verhalenverzamelaar na afloop weg met een kant-en-klaar verhaal. Eén van de vragen van de verhalenverzamelaar is die naar een cruciaal verhaalingrediënt: de wending. Die maakt van ieder verhaal ook een waardevolle leercase…
